I Oskar - Wikipedia - Gece.ws

Ana Səhifə - I Oskar

I Oskar yaxud tam adı ilə Jozef Fransua Oskar Bernadot (4 iyul 1799^[1]^[2]^[…], Paris^[1] – 8 iyul 1859^[1]^[3]^[…], Stokholm kral sarayı^[d], Stokholm leni^[d]^[1]^[3]) — 4 iyul 1799–cu ildə doğulmuş, 8 iyul 1859-cu ildə vəfat etmiş və 1844-cü ildən ölənəcən İsveç-Norveç kralı olmuşdur.

I Oskar
Josef Frans Oscar
I Oskar şahzadəlik vaxtı
İsveç-Norveç kralı
1844 – 1859
Əvvəlki	XIV Karl İohann
Sonrakı	XV Karl
Södermanland hersoqu
26 sentyabr 1810 – 28 sentyabr 1844
Əvvəlki	XIII Karl
Sonrakı	Karl Oskar Bernadot
Qalliera hersoqu
1823 – 1837
Əvvəlki	Yozefina Leuxtenberq
Sonrakı	Raffaele de Ferrari
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	4 iyul 1799
Doğum yeri	Paris
Vəfat tarixi	8 iyun 1859 (59 yaşında)
Vəfat yeri	Stokholm
Dəfn yeri	Riddarholm kilsəsi
Təhsili	Uppsala Universiteti, Böyük Lüdovik Liseyi^[d]
Fəaliyyəti	monarx, bəstəkar
Atası	XIV Karl İohann
Anası	Dezire Klari
Həyat yoldaşı	Yozefina Leuxtenberq
Uşaqları	XV Karl Qustav Oskar Bernadot II Oskar Yevgeniya Avqusta Nikolaus Avqust Bernadot
Ailəsi	Bernadotlar sülaləsi
Dini	Katolik sonra Lüteranizm
Rütbəsi	Admiral
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adı

redaktə

Oskarın adının Skandinaviyada ilk olması, onun xaç atası Napoleon Bonapart'ın şotland şairi Ceyms Makfersonu çox bəyənməsi və əsərlərindəki irland adı olan Oskar'ı çox işlətməsindən qaynaqlanır. O özü isə Skandinaviyada yox, Parisdə doğulmuşdu. Onun anası Dezire Klari Napoleon Bonapartın bir zamanlar nişanlısı olmuşdu. Jozef adı Napoleonun qardaşı Jozef Bonapartdan götürülmüşdür.

Şahzadə Oskar uşaqlıqda

Gəncliyi

redaktə

Təhsilinə 1807-ci ildə başlamışdır. Onlar atasının İsveç kralı olmasından sonra İsveçə köçmüşdülər. O, 1812-ci ildə İsveç və Norveç dilini sürətlə öyrənməyə başladı və tezliklə atası üçün tərcüməçi kimi işləməyə başladı. Bundan əlavə alman dili, kimya və din barədə də məlumatlandırılması üçün fərqli müəllimlər tutulmuşdu. 1815-ci ildə musiqi təhsilinə başladı. XIII Karlın dəfn mərasimində bəstələdiyi elegiyanı ifa etmişdi. Bu hadisədən sonra Bethoven ona müəllimlik təklif etmişdir.^[4] 26 sentyabr 1810-cu ildə Södermanland hersoqu oldu.^[5]

Vəliəhd kimi

redaktə

1812-ci ildə leytenant kimi hərbi xidmətə başlayan Oskar, 1817-ci ildə general mayor oldu. Atasının kral olduğu dövrlərdə Skone general-qubernatoru idi. 17 yanvar 1816-cı ildə İsveç Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü idi. 1 fevral 1824-cü ildə Norveç canişinliyinə təyin olunmuşdu. 1830-cu ildə I Nikolayı ziyarət etmək üçün Sankt Peterburqa getmişdi.^[5] 1837-ci ilin yayını əsasən Almaniyada keçirmişdi.

Hakimiyyəti

redaktə

Atasının ölümündən sonra Oskar, 8 mart 1844-cü ildə taxta çıxdı. Rəsmi tacqoyma mərasimi 28 sentyabr 1844-cü ildə baş verdi. O hakimiyyətə gələn kimi reformlar edərək mətbuat azadlığını qorudu. Bütün nazirlik postlarına şəxsləri özü təyin etmişdi. Dostu yox idi. 1845-ci ildə vərəsəlik hüququ barədə qanun qəbul edərək bacı və qardaşların əgər vəsiyyət yoxsa atalarının mirasını bərabər bölüşmək hüququnun olduğunu elan etdi. Onun dövründə bayraq və gerb dəyişərək İsveç-Norveç vahid bayrağı qəbul olundu. O həmçinin Müqəddəs Olaf cəngavər ordenini yaratdı. Xarici siyasətdə əsasən Skandinavist baxışı ilə seçilən Oskar Danimarkanın maraqlarını digər ölkələrə nisbətən daha çox müdafiə edirdi. 1848-ci ildə Birinci Şlezviq Müharibəsində Almanlara qarşı Danimarkanı müdafiə etmişdi. 1850-ci illərdə oğlu Karlı Norveç canişinliyinə təyin etmişdi.

Son illəri

redaktə

Əsasən xəstəlikli həyat keçirən Oskar tifusa yoluxmuşdu. 1853-cü ildə sağaldığı düşünülsə də 1857-ci ildə beyin xərçənginə tutuldu. 1859-cu ildə vəfat etdi.